Başka Türlü Adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk
Bireylerde otizm ve asperger sendromuna ait bazı belirtilerin göründüğü ancak bu bozukluklar için gerekli olan tanı ölçütlerinin karşılanmadığı durumlarda bireylere konulan tanıdır. Atipik otizm, dil ve sosyal iletişimle ilgili sorunlar, dilin amaca yönelik kullanımındaki sorunlar, aşırı çekingenlik, aşırı utangaçlık, gündelik ve özel yaşamında belli ilkelere aşırı katı yaklaşım ve bağlılık gibi durumlarla ilişkili olarak göz önüne alınabilir. Bazı kişilik tipleri ve bozuklukları (şizoid kişilik, şizotipal kişilik, çekingen kişilik) yine atipik otizmle ilişkili olabilir, fakat farklar vardır. Bu tanı çocuk belli bir teşhis alamadığı, fakat pekçok alanda gelişim bozukluğu gösterdiği zaman söz konusudur.
Otizm çocuklardaki 3 temel gelişim alanını etkiler fakat atipik otizmde temel alanlarda yalnızc birinde bozukluk görüldüğünde ve diğer gelişimsel bozukluklar için ölçütler arşılanmadığında bu tanı konur.
Atipik otistik çocuklar hafif otizmli özellikler gösterdikleri için ‘yüksek fonksiyonlu yada yüksek işlevli otistik ‘ olarak adlandırılır.
Atipik otizm ile tipik otizmin farkı
Atipik otizmle tipik otizm arasındaki farklar hala kesin bir çizgiyle belirtilememiş birçok noktada tartışmalar devam etmektedir. Araştırmalar ve sonuçları yeterli olmasa da elde edilen belli bulgular vardır.
Atipik otizmle tipik otizm temelde aynı sorunları paylaşır ama tipik otizmde problemler ve bozukluk daha kalıcıdır.
Tipik otizmde otistik semptomlar belirgin, sert ve kalıcıdır. Atipik otizmde semptomlar biraz daha hafif ve aşılabilme ihtimali yüksektir. Tipik otizmde tanı hafiften ağıra giden bir yelpaze söz konusudur. Atipik otizmde belirtiler zamanla kaybolabilir, eğitim ile normale döndürülebilir, hafif belirtiler ilerleyen zamanlarda yerini kişilik bozukluğuna bırakabilir.
Tipik otistiklerde sosyal ilişki kurma eğilimi görülmezken atipik otistiklerde eğilim var fakat sosyal beceri yetersizliği görülür. Atipik otistiklerin temel sorunu aşırı çekingenlik, içe kapalılık, utangaçlık, ritüellere sıkı bağlılık, sınırlı ilgi alanı, tekrarlayan davranışlar, katı prensiplere bağlı oluştur.
Tipik otizmde dil sorunu bazı olgularla düzelebilir fakat çoğu kez kalıcıdır. Kendine zarar verme davranışı sık görülür. Geç yürüyebilir, öz bakım sorunları belirgindir ve ilerleyen yaşa rağmen kalıcı olabilir.
Atipik otizmin ağır ağır formu yoktur ve hafif otizmden ayrılması zordur. Dil sorunu varsa kısa sürelidir, kendine zarar verme davranışı görülmez. Zamanla otizm belirtileri kaybolabilir. Panik atak ve depresyon gibi psikiyatrik problemler ortaya çıkabilir.
Atipik otizm ile asperger bozukluğu farkı
Atipik otizmi, Asperger sendromundan ayıran en temel özellik, asperger sendromunda konuşma sorununun hiç görülmemesidir. Atipik otizmde alınan eğitim ve yaşın ilerlemesiyle düzelebilmektedir. Fakat bazı bireylerin ilerleyen yaşlardada devam edebilir.
Asperger sendromunda motor gelişime bağlı beceriksizlik ve el göz koordinasyon bozukluğu olabilirken atipik otizmde el becerileri gelişmiştir.
Aspergerliler atipik otistiklere göre toplumsal ilişkilere daha yatkındır.
Atipik otizmde belirtiler üç yaşından önce görülür. Asperger bozukluğunda ise üç yaşından sonra görülebilir. Asperger sendromunda, dil ve konuşmanın normal gelişimi, kas becerilerinin yetersiz gelişimi, görsel motor koordinasyon bozuklukları, asperger sendromunu atipik otizmden ayırıcı tanıda ölçüt olarak görülür.
Atipik otizm ile asperger bozukluğu birbirine dönüşebilir niteliktedir. Özellikle ilerleyen yaşlarda birbirinden ayırmak çok güçtür.
Atipik otizmin karakteristik özellikleri
Uygun olmayan sosyl davranış
Düzenli ve eşit olmayan beceri gelişimi
Alıcı ve ifade edici dil konuşma becerilerinde gelişim yetersizliği
İletişimde bozukluk ve zorluk
Tekrar eden davranışlar
Tat, koku, dokunma, görme, işitme duyularında hassasiyet